Zapalenie otrzewnej – istota choroby i jej leczenie

Otrzewna jest przezroczystą i gładką błoną o dużej powierzchni pokrywającą wewnętrzną ścianę jamy brzusznej i miednicy. Zapalenie błony otrzewnowej jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia. Może rozwijać się w wyniku zakażenia bakteryjnego lub podrażnienia otrzewnej płynami z uszkodzonego przewodu pokarmowego, np. na skutek perforacji (przedziurawienia lub pęknięcia) narządu wewnętrznego – dwunastnicy, jelita cienkiego lub żołądka.

Jakie są przyczyny i objawy zapalenia otrzewnej? 

Zapalenie otrzewnej polega na procesie zapalnym błony wyścielającej od wewnątrz jamę brzuszną i miednicę.

Najczęstszymi przyczynami zapalenia otrzewnej są choroby przewodu pokarmowego, które mogą prowadzić do perforacji, czyli przedziurawienia narządów wewnętrznych. Wśród nich należy wyróżnić:

  • choroby wątroby
  • zapalenie uchyłku jelita grubego
  • schorzenia trzustki
  • chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy

W przypadku chorób trzustki, np. ostrego zapalenia trzustki na błonę otrzewnową, mogą zadziałać enzymy trzustkowe, co prowadzi do jej podrażnienia i wywołania stanu zapalnego. Uszkodzenie wrzodu żołądka lub dwunastnicy skutkuje wydobyciem się z nich kwaśnej treści, która również jest czynnikiem silnie drażniącym otrzewną. Ponadto zapalenie otrzewnej może rozwinąć się w następstwie ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego lub wyrostka robaczkowego. Do procesu chorobowego może dojść na drodze infekcji bakteryjnej. Przewód pokarmowy człowieka posiada fizjologiczną florą bakteryjną. Wskutek jego uszkodzenia, bakterie mogą przedostać się do jałowej otrzewnej i wywołać jej zapalenie. Najbardziej charakterystycznym objawem stanu zapalnego otrzewnej jest nagły i bardzo silny ból brzucha, który stopniowo obejmuje całą jamę brzuszną. Mogą mu towarzyszyć nudności oraz wymioty. Innymi symptomami są: gorączka, dreszcze, ogólne osłabienie organizmu, zatrzymanie stolca i gazów, wzdęcia oraz skąpomocz, czyli zmniejszona ilość wydalanego moczu w ciągu doby.

Jak należy leczyć stan zapalny otrzewnej?

W diagnostyce zapalenia otrzewnej wykonuje się badanie kliniczne obejmujące:

  • wywiad lekarski
  • osłuchanie brzucha
  • badanie palpacyjne brzucha, czyli za pomocą dotyku

U chorych obserwuje się tzw. objaw Blumberga – pacjent nie odczuwa bolesności przy naciskaniu brzucha, jednak szybkie oderwanie od niego ręki i zwolnienie ucisku wywołuje silny ból. W celu rozpoznania zleca się również badania laboratoryjne i obrazowe (RTG, USG i tomografię komputerową jamy brzusznej). Przy zapaleniu otrzewnej stwierdza się m.in. zwiększoną liczbę białych krwinek oraz zaburzenia poziomu elektrolitów. Leczenie zapalenia otrzewnej polega na zabiegu operacyjnym dokonywanym w celu wyeliminowania przyczyny procesu zapalnego (np. zszycie przedziurawionego wrzodu żołądka). Po zabiegu chirurgicznym pacjent przez kilka dni żywiony jest pozajelitowo – wszystkie niezbędne składniki odżywcze: węglowodany, białka, tłuszcze oraz woda i elektrolity podawane są mu w odpowiednich ilościach drogą żylną. U chorych z infekcją bakteryjną konieczne jest zastosowanie antybiotykoterapii.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

*

*

*