Mimo że jest bardzo silnym przeciwutleniaczem, witamina E nie robi jeszcze tak dużej kariery jak witamina C! A trzeba pamiętać, że oprócz ogromnego potencjału przeciwstarzeniowego witamina E wykazuje wiele innych prozdrowotnych właściwości m.in. stanowi ważny element utrzymania w zdrowiu układu sercowo-naczyniowego. Co jeszcze warto wiedzieć o witaminie E? W jakich produktach jest jej najwięcej? Jak prawidłowo ją suplementować?

Witamina E – co warto wiedzieć?

Jest to substancja zaliczana do witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Witamina E to tak naprawdę nazwa zbiorowa dla związków o właściwościach antyoksydacyjnych – tokoferoli i tokotrienoli. Wyróżnia się aż osiem form chemicznych naturalnej witaminy E: alfa-, beta-, gamma-, delta-tokoferol i alfa-, beta-, gamma-, delta-tokotrienol. Różnią się one między sobą stopniem aktywności biologicznej. Najlepiej przebadaną i najczęściej wykorzystywaną w suplementach diety postacią witaminy E jest alfa-tokoferol.

Witamina E – pogromca wolnych rodników

Dlaczego witaminę E nazywa się „witaminą młodości”? Jest to związane z faktem, że witamina E wykazuje silnie przeciwutleniające właściwości oraz skutecznie chroni komórki organizmu przed szkodliwą aktywnością wolnych rodników – głównych winowajców przedwczesnego starzenia się organizmu oraz jedną z przyczyn chorób sercowo-naczyniowych i nowotworów. Wolne rodniki to niesparowane atomy tlenowe, które „biegają luzem” po organizmie w poszukiwaniu brakującego elektronu. W tym celu rozbijają napotkane na swojej drodze atomy, uszkadzając komórki i struktury DNA. Warto wiedzieć, że proces tworzenia się wolnych rodników w organizmie jest naturalny i nie stanowi zagrożenia, dopóki zostaje utrzymana równowaga między nimi i antyoksydantami. Niestety stres, smog, promienie UV, alkohol, papierosy, zła dieta – to wszystko wpływa na zwiększenie liczby wolnych rodników w organizmie!

Witamina E: właściwości

Najwięcej uwagi – i bardzo słusznie – poświęca się witaminie E w kontekście jej działania przeciwutleniającego, jednak wykazuje ona zdecydowanie więcej prozdrowotnych właściwości. Działa przeciwzapalnie, hamuje peroksydację nienasyconych kwasów tłuszczowych, uczestniczy m.in. w czynności immunologicznej oraz w procesie regulacji ekspresji genów. Witamina E ma duży wpływ na utrzymanie prawidłowej wydolności mięśni oraz prawidłowego funkcjonowania wzroku. Ponadto stabilizuje błony komórkowe, co przekłada się na zwiększenie ich elastyczności i płynności, a tym samym poprawia stan skóry. Przede wszystkim jednak witamina E bierze udział w syntezie substancji przeciwkrzepliwych, jest ważnym elementem wspomagającym utrzymanie właściwej przepuszczalności błon komórkowych oraz przyczynia się do ograniczenia agregacji płytek krwi (zapobiega powstawaniu zakrzepów). Równocześnie hamuje utlenianie cholesterolu LDL (tzw. zły cholesterol), w efekcie może więc zapobiegać rozwojowi choroby wieńcowej, miażdżycy, a także zmniejszać ryzyko zawału serca. Dodatkowo witamina E może redukować ryzyko występowania niektórych typów nowotworów np. raka prostaty u mężczyzn, którzy palą lub palili w przeszłości papierosy.

Witamina E – witamina „płodności”

Odpowiedni poziom witaminy E jest ważny dla utrzymania dobrego funkcjonowania narządów rozrodczych. W przypadku mężczyzn witamina E jest potrzebna do utrzymania prawidłowej produkcji nasienia (jej niedobór prowadzi do zmniejszania produkcji hormonu gonadotropowego, a tym samym do zwyrodnienia plemników). Witaminy E nie powinno również zabraknąć w diecie kobiet, w szczególności będących w ciąży. Jest ona ważna w procesie kształtowania wzroku, a wraz z kwasem foliowym zabezpiecza przed rozwojem wad wrodzonych płodu. Witamina E ma wpływ na prawidłową masę urodzeniową dziecka, zaś jej niedobór u ciężarnych może w znaczący sposób zaburzyć rozwój płodu, a nawet doprowadzić do przedwczesnego porodu, poronienia lub obumarcia płodu.

Witamina E na twarz, czyli idealny kosmetyk przeciwzmarszczkowy

Silne działanie przeciwstarzeniowe i pielęgnacyjne tokoferolu nie uszło uwadze firm kosmetycznych. Jednak nie trzeba wcale kupować drogich specyfików, aby korzystać z jej wyjątkowych właściwości! Witamina E w postaci olejowej to luksusowe serum za kilka złotych. Jako antyoksydant witamina E opóźnia pojawianie się zmarszczek, a te już istniejące widocznie wygładza! Wzmacnia także ochronę lipidową naskórka, korzystnie wpływa na włókna kolagenowe, regeneruje uszkodzone struktury skóry, ujędrnia i poprawia elastyczność, co sprawia, że skóra po prostu wygląda młodziej. Efekt ten potęguje nawilżające działanie witaminy E. Na wprowadzeniu do codziennej pielęgnacji kosmetyków z witaminą E z pewnością zyska cera sucha, dojrzała i wymagająca, cera z przebarwieniami, uszkodzeniami posłonecznymi, bliznami, trądzikiem, egzemą i łuszczycą. Przy problemach skórnych szczególnie pomocne będzie to, że witamina E zmniejsza stany zapalne, hamuje proces łuszczenia się skóry, łagodzi podrażnienia i swędzenie.

Witamina E: zapotrzebowanie

Specjaliści zalecają spożywanie około 12-15mg witaminy E dziennie (taka dawka zwykle realizuje zapotrzebowanie organizmu na ten składnik). Znacznie wyższe dawki rekomendowane są kobietom w ciąży, matkom karmiącym, osobom starszym i sportowcom. Ze względu na specyfikę witaminy E bardzo rzadko dochodzi do jej niedoboru, są nim zagrożone m.in. osoby z zaburzeniami wchłaniania tłuszczu, chore na celiakię lub mukowiscydozę. Głównymi objawami niedoboru witaminy E jest: zmęczenie, rogowacenie i starzenie się skóry, problemy z kośćmi i zębami, pogorszenie wzroku czy zaburzenia neurologiczne. Witamina E jest dobrze tolerowana, a stosowana w standardowych dawkach jest nietoksyczna dla organizmu. Ryzyko jej przedawkowania jest raczej niskie, objawy nadmiaru witaminy E obserwuje się w przypadku jej długotrwałego stosowania w dawkach powyżej 1000mg dziennie. A kto nie może przyjmować witaminy E? Witamina E nie powinna być stosowana u osób z problemami z krzepliwością krwi, osób przyjmujących leki przeciwzakrzepowe, a także w trakcie chemio- i radioterapii.

Witamina E: naturalne źródła i suplementy diety

Głównymi źródłami witaminy E są produkty pochodzenia roślinnego – przede wszystkim tłoczone na zimno oleje roślinne (m.in. oliwa z oliwek, słonecznikowy, z zarodków pszennych, sojowy), orzechy (m.in. migdały, włoskie, laskowe), produkty zbożowe (m.in. płatki owsiane, otręby) i warzywa (m.in. szpinak, brokuł, papryka, pomidor, dynia). Dieta bogata w różnorodne źródła naturalnej witaminy E w zupełności wystarczy, aby zapewnić odpowiednią podaż tego cennego składnika. Jeśli zaś chodzi o dodatkową suplementację, zaleca się wybierać wysokiej jakości preparaty, które zawierają alfa-tokoferol wraz z mieszaniną innych tokoferoli (Solgar Naturalna Witamina E, Now Foods Vitamin E-400, Witamina E Ojca Grzegorza). Wyniki badań dowodzą, że w takiej formie witamina E jest bardziej skuteczna i wykazuje szerszy wachlarz działań prozdrowotnych.

Codzienna dieta każdego z nas powinna obfitować w orzechy i wysokiej jakości oleje roślinne, czyli produkty, w których występuje naturalna witamina E. Składnik ten jest potrzebny dla utrzymania sprawnego układu sercowo-naczyniowego, rozrodczego i odpornościowego. Witamina E nieprzypadkowo nazywana jest „witaminą młodości”, wykazuje bowiem wysoką skuteczność w neutralizowaniu wolnych rodników.