Refluks u dzieci

Każdy wie, czym jest nieprzyjemne uczucie pieczenia za mostkiem po obfitym posiłku. Czy to, co u nas jest patologią, u dzieci może stanowić zjawisko fizjologiczne? Czym jest refluks? Czy refluks i choroba refluksowa to synonimy? Jak może przebiegać choroba refluksow przełyku? Z czym można pomylić refluks u dzieci? W jaki sposób rozpoznaje się chorobę refluksową? Na czym polega leczenie refluksu? Co może go nasilać?

Czym jest refluks?

Refluks, a dokładniej refluks żołądkowo- jelitowy to bierne cofanie się treści żołądkowej do przełyku wbrew mechanizmom antyrefluksowym, takim jak chociażby perystaltyka przełyku czy dolny zwieracz przełyku.

Czy refluks u dzieci zawsze jest patologią?

Mechanizmy zapobiegające wstecznemu odpływowi treści żołądkowej są w pełni wykształcone u osób dorosłych. Noworodki i niemowlęta nie mają tak dojrzałego czynnościowo przewodu pokarmowegoi odrębności te przyczyniają się do powstania u nich fizjologicznego refluksu. Objawia się on zwykle umiarkowanymi ulewaniami bądź wymiotami, które jednak nie zaburzają rozwoju fizycznego dziecka. Do ukończenia pierwszego roku życia dzieci mają prawo ulewać, co wymaga dużego zrozumienia i cierpliwości przede wszystkim ze strony rodziców. Po zakończeniu dojrzewania struktur anatomicznych i pionizacji ciała, problemy z refluksem zwykle ustępują.

refluks u dzieckaCzy refluks i choroba refluksowa to synonimy?

Refluks patologiczny to cofanie się treści pokarmowej z żołądka do przełyku niezależnie od przyjmowanych posiłków, także w czasie snu, występujące często i długo się utrzymujące. Choroba refluksowa przełyku natomiast stanowi szereg zmian będących konsekwencją samego refluksu. W przypadku dzieci u około 2% niemowląt z refluksem rozwija się choroba refluksowa przełyku.

Jak może przebiegać choroba refluksowa przełyku?

Typowo choroba refluksowa manifestuje się jako:

– zgaga,

– ulewania,

– wymioty,

– odbijania,

– zaburzenia połykania.

Nie rzadko pojawiają się jednak objawy nietypowe dla samego refluksu, które, sugerując inne schorzenia, mogą utrudniać diagnostykę:

– bóle w klatce piersiowej,

– uszkodzenia szkliwa zębów,

– nawracające infekcje dróg oddechowych,

– przewlekły kaszel,

– chrypka, chrząkanie,

– zaburzenia rozwoju fizycznego.

Z czym można pomylić refluks u dzieci?

Dzieci, zwłaszcza te najmłodsze, mają tendencję do odbijania oraz ulewania. Czasami jednak intuicja podpowiada rodzicom, że to nie jest zwykły refluks.

  • Regurgitacja to mimowolne cofanie się połkniętego pokarmu z żołądka do jamy ustnej wraz z jego wyciekaniem na zewnątrz. Refluks ogranicza się do przemieszczania się treści do przełyku. To zaburzenie wynika z niedojrzałości czynnościowej przewodu pokarmowego, która osiągana jest po 18-tym miesiącu życia dziecka.
  • Ruminacje,inaczej zespół przeżuwania, polegają na świadomym, nawykowym zwracaniu treści żołądkowej do jamy ustnej w celu ponownego żucia i połknięcia bądź wyplucia. Uważa się, że świadczą one o zaburzeniach emocjonalnych dzieci. Pierwsze epizody pojawiają się zwykle w wieku kilku miesięcy. Ruminacje nie występują w czasie snu i gdy ktoś poświęca dziecku uwagę.
  • Wymioty przeważnie mają chlustający charakter, więc łatwo je odróżnić od klasycznego ulewania.

W jaki sposób rozpoznaje się chorobę refluksową?

W diagnostyce choroby refluksowej wykorzystać można kilka metod:

  • 24-godzinna ph-metria stanowi podstawowe badanie przy podejrzeniu refluksu. Wprowadza się sondę przez nos nad dolny zwieracz przełyku i jej zadanie polega na rejestracji epizodów kwaśnego refluksu.
  • Celem oceny powikłań refluksu przeprowadza się badanie endoskopowe z ewentualnym pobraniem wycinków ze zmienionych chorobowo miejsc.
  • Scyntygrafię z kolei wykonuje się, by stwierdzić bądź wykluczyć zarzucanie treści pokarmowej do dróg oddechowych.
  • Manometria przełyku natomiast ocenia motorykę przełyku i napięcie jego dolnego zwieracza, oddzielającego go od żołądka

Na czym polega leczenie refluksu?

1) Przede wszystkim terapię należy rozpocząć od modyfikacji żywienia:

– przygotowywać mniejsze jednorazowe objętości posiłków,

– niemowlęta karmić częściej mniejszymi porcjami, nawet 10 razy na dobę,

– unikać spożywania posiłków krótko przed snem- ostatni posiłek powinien być zjadany maksymalnie 2 godziny przed udaniem się na spoczynek,

– unikać przyjmowania pozycji horyzontalnej po posiłkach,

– zrezygnować z intensywnego wysiłku fizycznego krótko po jedzeniu,

– starać się przestrzegać zaleceń lekkostrawnej diety.

2) Zagęszczanie posiłków powinno zapobiec cofaniu się treści pokarmowej do przełyku. Na rynku dostępne są gotowe mleka antyrefluksowe zawierające zagęstniki, między innymi mączkę chleba świętojańskiego czy skrobię ziemniaczaną bądź ryżową. Można również do stosowanego wcześniej mleka dodawać sam preparat zagęszczający, także obecny w sklepach.

3) Powinno się unosić wezgłowie łóżka dziecka na noc bądź przynajmniej podkładać poduszkę w kształcie klina pod głowę i plecy, by zmniejszyć prawdopodobieństwo refluksu.

4) W przypadku, gdy zmiana sposobu żywienia nie przynosi pożądanego efektu, włącza się leki stymulujące perystaltykę przełyku i żołądka oraz zwiększające napięcie dolnego zwieracza przełyku.

5) Czasami wprowadza się także preparaty hamujące wydzielanie żołądkowe, czyli zmniejszające kwaśność jego treści, jak antagoniści receptora H2 lub inhibitory pompy protonowej. Bardziej obojętny refluks w mniejszym stopniu podrażnia błonę śluzową przełyku.

6) W ostateczności, gdy cofanie się treści żołądkowej nie reaguje na zmiany żywieniowe i terapię farmakologiczną, rozważa się leczenie operacyjne.

Co może nasilać refluks?

Niektóre napoje i pokarmy mogą obniżać napięcie dolnego zwieracza przełyku bądź drażnić błonę śluzową żołądka, ułatwiając w ten sposób zarzucanie treści pokarmowej do przełyku.

Taką zdolnością cechują się przede wszystkim ubóstwiane przez większość dzieci słodycze, zwłaszcza czekolada, oraz gazowane napoje. Również owoce cytrusowe, sok grapefruitowy, pomidorowy, same pomidory oraz ich przetwory mogą wyzwalać refluks. Dzieci mające predyspozycje do cofania się treści pokarmowej powinny zrezygnować z wszystkich szkodliwych dla nich produktów.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

*

*

*