Biegunka przewlekła

Przewlekle utrzymujące się luźne stolce mogą generować nie tylko obniżenie jakości życia i stały dyskomfort, ale również zagrażać zdrowiu. Co może być przyczyną długotrwałej biegunki? Czy każda biegunka to infekcja przewodu pokarmowego? Jak zidentyfikować przyczynę przewlekłej biegunki? W jaki sposób leczyć takie schorzenie?

Czym jest przewlekła biegunka?

O biegunce ostrej mówimy, gdy luźne stolce występują codziennie po kilka razy do 14 dni i prowadzi ona przede wszystkim do odwodnienia organizmu. Biegunka przewlekła dla odmiany, trwa powyżej 2 tygodni i zasadniczym jej następstwem są zaburzenia stanu odżywienia.

Jakie są przyczyny przewlekłej biegunki?

Przyczyny przewlekłej biegunki podzielić można na dwie grupy w zależności od sposobu powstania uszkodzeń w obrębie jelit. Pierwotne biegunki wynikają z wrodzonych defektów w obrębie przewodu pokarmowego, zarówno czynnościowych jak i strukturalnych. Należą do nich między innymi mukowiscydoza, celiakia, alergie pokarmowe, wrodzony zanik mikrokosmków, wrodzone zaburzenia wchłaniania glukozy czy galaktozy.

Wtórne biegunki stanowią konsekwencję wcześniejszych uszkodzeń przewodu pokarmowego przez

– zakażenia,najczęściej bakteryjne, wirusowe zdecydowanie rzadziej,

– antybiotyki,

– choroby zapalne jelit, takie jak wrzodziejące zapalenie jelita grubego czy choroba Leśniowskiego- Crohna.

Poza tym, przewlekłe biegunki mogą wystąpić w przebiegu nadczynności tarczycy czy guzów trzustki.

Czy każda biegunka przewlekła jest taka sama?

Przewlekające się powyżej 2 tygodni stolce mogą różnie wyglądać. Podstawą rozróżnienia mechanizmów biegunki jest badanie biochemiczne stolca. Na tej podstawie wyróżnia się dwa rodzaje biegunek- sekrecyjną i osmotycznąOsmotyczna powstaje w wyniku zakażeń przewodu pokarmowego, celiakii, po antybiotykach i po resekcjach fragmentów jelit. Na skutek nagromadzenia nadmiernej ilości pokarmu w jelitach, niemożliwego do strawieniapowodu jego ilości, wzrasta aktywność osmotyczna w świetle przewodu pokarmowego, i mówiąc prosto dochodzi do biernego „zasysania” wody ze ścian i naczyń jelit. W przypadku biegunki sekrecyjnej sytuacja wygląda nieco inaczej. Defekt tkwi w komórkach budujących ściany przewodu pokarmowego, czego konsekwencją jest aktywna sekrecja do światła jelit wody z elektrolitami. Biochemicznie stolce z tych dwóch biegunekróżnią się zawartością sodu, potasu i substancji redukujących. Gorzej rokują biegunki sekrecyjne.

Jak zidentyfikować przyczynę przewlekłej biegunki?

W celu prawidłowego rozpoznania rodzaju biegunki i jej przyczyny, konieczna jest znajomość liczby stolców na dobę, ich konsystencji, objętości,zawartości śluzu i krwi. Ważny jest również wiek chorego, sposób żywienia przed wystąpieniem biegunki i przyjmowane dotychczas antybiotyki, zwłaszcza w ostatnim czasie.

Pomocne bywają badania dodatkowe, takie jak biopsja jelita cienkiego, wodorowy test oddechowy, posiew stolca czy ocena zawartości glukozy w stolcu.

Jakie mogą być konsekwencje przewlekłej biegunki?

  • Długo utrzymujące się luźne stolce nieuchronnie prowadzą do odwodnienia. Jednak jego nasilenie jest zdecydowanie mniejsze i nie prowadzi do tak dramatycznych powikłań jak w przypadku biegunki ostrej.
  • W parze z odwodnieniem krocza zaburzenia elektrolitowe, które i tu występują. Zawsze najbardziej niebezpieczne są wahania w obrębie gospodarki potasowej, gdyż mogą doprowadzać do groźnych powikłań sercowych.
  • Najbardziej typowe dla przewlekłej biegunki są zaburzenia odżywienia. Stała utrata substancji pokarmowych ze stolcem na skutek ich zbyt małego wchłaniania doprowadza do utraty masy ciała, zmniejszenia masy mięśniowej oraz nie rzadko niedokrwistości. Ponadto zauważyć można większą łamliwość paznokci czy wypadanie włosów.

W jaki sposób leczyć taką biegunkę?

  • Podobnie jak w biegunce ostrej należy sięnawadniać poprzez spożywanie dużej ilości płynów.
  • Kolejnym etapem jest leczenie żywieniowe. Należy w celach terapeutycznych wprowadzić do swojego życia dietę, zwykle eliminacyjną, na przykład bezglutenową w celiakii czy bezlaktozową. Konieczne wówczas staje się usuniecie pewnego składnik pokarmowego z żywienia na stałe bądź czasowo z jednoczesnym wprowadzeniem alternatywnego składnika o równoważnych wartościach odżywczych. W skrajnych przypadkach konieczne bywa żywienie pozajelitowe, gdy niedobory pokarmowe są bardzo nasilone. Korzystniejsze jednak z punktu widzenia błony śluzowej jelit, jest żywienie doustne, gdyż stymuluje regenerację kosmków.
  • Leczenie farmakologiczne jest ściśle związane z rozpoznaniem. Ogólnie dostępne i szeroko stosowane są preparaty zwierające cholestyraminę bądź loperamid (np. Laremid, Stoperan czy Imodium Instant).
  • W przypadku mukowiscydozy konieczne jest uzupełnianie deficytów enzymatycznych. Najczęściej podaje się lipazę.
  • Ponadto stosować można probiotyki zawierające żywe organizmy korzystnie wpływające na florą jelitową.
  • Czasami konieczne bywa leczenie operacyjne, na przykład w przypadku guzów trzustki stymulujących biegunkę.

Czy można zapobiec przewlekłej biegunce?

Profilaktyka dotyczy zwłaszcza dzieci do 3-go roku życia.

  • Obejmuje ona żywienie wyłącznie piersią przez co najmniej pierwsze 6 miesięcy życia i włączanie glutenu do diety zgodnie z zaleceniami. Dzieci karmione naturalnie powinny go zacząć otrzymywać w 5-tym miesiącu życia, natomiast te żywione sztucznie w 6-tym.
  • W ramach prewencji przewlekłej biegunki należy racjonalnie sięgać po antybiotyki. Oznacza to, iż powinno się je stosować w sytuacjach, które naprawdę tego wymagają, a nie jako rutynowe postępowanie w przypadku każdej infekcji.
  • Ponadto profilaktyka alergii u dzieci z wywiadem obciążonym atopią w rodzinie ma również działanie ochronne przed biegunką. Należy wprowadzać do diety niemowląt nowe produkty stopniowo, zgodnie z wytycznymi i w małych ilościach.
  • Bardzo ważne jest odpowiednie żywienie. Zrównoważona dieta także i w tym schorzeniu ma pozytywny wpływ na stan zdrowia. Prawidłowo zbilansowane posiłki pozwolą zredukować prawdopodobieństwo wystąpienia przewlekłejbiegunki, a w trakcie jej trwania zmniejszą ryzyko rozwoju zaburzeń odżywiania.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

*

*

*