Jaskra bez tajemnic

Jaskra to aktualnie jedna z głównych przyczyn ślepoty na świecie, również w krajach rozwiniętych. Czym jest ta choroba oczu? Jak często występuje? U kogo może się pojawić? Co sprzyja jej rozwojowi? Jak rozpoznać jaskrę? W jaki sposób można ją leczyć? Czy można jej uniknąć?

jaskraCzym jest jaskra?

Jaskra to schorzenie okulistyczne charakteryzujące się wzmożonym ciśnieniem wewnątrzgałkowym wynikającym w utrudnionego odpływu cieczy wodnistej na skutek blokady kąta przesączania. Długo utrzymujące się wysokie ciśnienie wewnątrzgałkowe może doprowadzić do wtórnego uszkodzenia nerwu wzrokowego i trwałych zaburzenia widzenia.

Czy jaskra jest częstą chorobą?

Obecnie traktuje się jaskrę jako jedną z głównych przyczyn nieodwracalnej utraty wzroku. Na świecie choruje około 70 mln ludzi, natomiast w Polsce uważa się, że około 800 tys. Statystyki te jednak nie są do końca wiarygodne, bowiem średnio tylko co 7 chory regularnie udaje się na kontrole lekarskie i przestrzega terapii. Pozostali bagatelizują problem, narażając się na powikłania.

U kogo może wystąpić jaskra?

Jaskra może wystąpić w każdym wieku i w zależności od etapu życia, w którym się rozwija, wyróżnia się jej trzy postacie:

  • u dzieci – jaskra wrodzona,
  • u młodzieży – jaskra młodzieńcza,
  • u dorosłych – jaskra pierwotna.

Z jaskrą powstającą u osób powyżej 40-tego roku życia, czyli pierwotną, lekarze mają do czynienia najczęściej.

Co sprzyja rozwojowi jaskry?

Trzeba pamiętać, że jaskra może wystąpić u każdego niezależnie od płci, wieku czy koloru skóry. Niektóre cechy po prostu bardziej predysponują do jej rozwoju.

Bardziej narażeni na tę chorobę oczu są:

  • osoby powyżej 65-tego roku życia,
  • przedstawiciele rasy czarnej,
  • osoby, u których w rodzinie wystąpiła jaskra,
  • cukrzycy,
  • chorzy na schorzenia układu krążenia, jak nadciśnienie, choroba niedokrwienna mięśnia sercowego, niewydolność krążenia czy po przebytym zawale serca bądź udarze mózgu,
  • ludzie zmagający się z wysokim poziomem cholesterolu,
  • chorzy już będący pacjentami okulistycznymi z powodu wad wzroku, najczęściej krótkowzroczności.

Jak rozpoznać jaskrę?

Osoby chorujące na jaskrę na początku rozwoju schorzenia mogą przez nawet kilka lat nie odczuwać żadnych dolegliwości. Najczęściej jednak zgłaszają uczucie ucisku w gałce ocznej, bóle oczu, bóle głowy, a czasami zdarzają się także napadowe bóle brzucha połączone z silnymi wymiotami. Długo utrzymujące się podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe niszczy włókna nerwu wzrokowego, powodując najpierw ubytki w polu widzenia, a w końcu nawet całkowitą ślepotę.

Diagnostyka tej choroby oczu nie jest taka prosta, jakby się mogło wydawać. Jednorazowy pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego zwykle niewiele wnosi. Na jednej wizycie lekarskiej nie można w 100% rozpoznać bądź wykluczyć jaskry. Nie rzadko chory wymaga wielomiesięcznej obserwacji i specjalistycznych analiz, by móc z pewnością potwierdzić diagnozę. Jednymi z takich badań są optyczny tomograf koherentny, tak zwany OCT, lub aparat GDX,który bezboleśnie ocenia grubość włókien nerwu wzrokowego i konfrontuje z normą wiekową. Cieńsza warstwa włókien w jakimś obszarze odpowiada jaskrze. Za pomocą tych badań można nie tylko rozpoznawać chorobę oczu, ale również monitorować skuteczność terapii.

By nie przeoczyć rozwoju choroby i nie dopuścić do powstania uszkodzeń nerwu wzrokowego, warto powyżej 40- tego roku życia 1 raz na 2 lata udać się na kontrolę do okulisty. Osoby z grup ryzyka powinny takie badanie przechodzić częściej, 1 raz na rok.

Jak można leczyć jaskrę?

Nowoczesna medycyna dysponuje metodami pozwalającymi nie tylko na wykrywanie jaskry w jej bardzo wczesnych stadiach, ale również na zahamowanie uszkadzania nerwu wzrokowego poprzez szybkie wdrożenie leczenia. Podstawowym celem każdej terapii jaskry jest obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego i lepsze odżywienie nerwu wzrokowego. Dobór formy leczenia zależy od stopnia zaawansowania choroby.

  • Na początek zwykle wdraża się terapię farmakologiczną w postaci kropli do oczu. Preparaty te mają za zadanie zmniejszyć wytwarzania cieczy wodnistej oraz poprawić jej odpływ przez kąt przesączania.
  • W przypadku, gdy krople nie przynoszą pożądanego efektu bądź jeśli nie można ich stosować z innych względów, wówczas kolejnym krokiem jest laser. Za pomocą lasera wykonuje się nacięcie w tęczówce ułatwiające odpływ cieczy wodnistej. Zbieg ten zwykle jest bezpieczny i nie powoduje powikłań. Czasami jednak mimo udanego zastosowania noża laserowego, chory wymaga kontynuacji przyjmowania kropel.
  • Ostateczność stanowi leczenie chirurgiczne, wykorzystywane, gdy inne metody zawodzą. Najpopularniejszym i najbardziej skutecznym zabiegiem jest trabekulektomia, polegająca na wytworzeniu przetoki w celu łatwiejszego odpływu cieczy wodnistej.

Czy można uniknąć jaskry?

Gdyby istniał sposób na uniknięcie jaskry, ta jednostka chorobowa pewnie by już nie istniała, a tak nie jest. Można jedynie oddalić ryzyko tego schorzenia odpowiednio dbając o oczy i o swój organizm.

  • Należy regularnie kontrolować swoje oczy u specjalisty.
  • Starać się obniżyć poziom cholesterolu we krwi.
  • Cukrzycy powinni przestrzegać zaleceń diabetologa i dbać o właściwe stężenie glukozy.
  • Chorzy na nadciśnienie tętnicze muszą dążyć do osiągnięcia zalecanych wartości.
  • Trzeba troszczyć się o swój wzrok, rozsądnie go eksploatując, to znaczy nie wolno czytać książek bez odpowiedniego oświetlenia i nie należy przesadzać z oglądaniem telewizji czy przesiadywaniem przed monitorem komputera.
  • Właściwa dieta bogata w cynk, chrom i witaminę B1 również ma pewne cechy zapobiegawcze.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

*

*

*