Gimnastyka w cukrzycy – czy dla każdego?

Cukrzyca jest chorobą przewlekłą, z którą przede wszystkim trzeba nauczyć się normalnie żyć. Z dobrze prowadzoną i kontrolowaną cukrzycą można funkcjonować jak każdy inny zdrowy człowiek, to znaczy również uprawiać sport. Czy chorzy na cukrzycę mogą uprawiać sport? Jak powinna wyglądać aktywność fizyczna diabetyka? Jakie ćwiczenia są najbardziej zalecane, a których należy unikać? Czy są ludzie, którzy powinni unikać wysiłku fizycznego?

gimnastyka w cukrzycyCzy każdy cukrzyk może uprawiać sport?

Ćwiczenia fizyczne stanowią element leczenia każdej cukrzycy niezależnie od formy terapii i niezależnie od wieku chorego. Poza nielicznymi wyjątkami osób obarczonych poważnymi powikłaniami cukrzycy, zdecydowana większość diabetyków może uprawiać sport. Niedostateczna aktywność sprzyja nasileniu niekorzystnych zjawisk zdrowotnych, takich jak zaburzenia gospodarki lipidowej, nadciśnienie tętnicze, otyłość oraz gorsze samopoczucie. Ruch stanowi najtańszy i najpowszechniejszy sposób leczenia cukrzycy. Odpowiednio dobrane ćwiczenia wpłyną korzystnie na cały organizm.

Jak ćwiczyć z cukrzycą?

  • Ćwiczyć powinien każdy chory, któremu lekarz wyraźnie tego nie zakazał. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości, należy się z nim w tej kwestii skonsultować.
  • Każdy powinien ćwiczyć na poziomie swoich indywidualnych możliwości, stopniowo je rozwijając.
  • Ćwiczyć należy regularnie, najlepiej codziennie.
  • Ćwiczyć powinno się interwałowo, to znaczy zalecana jest faza ćwiczeń i faza odpoczynku, powtarzane kilkukrotne. Należy unikać jednorazowego intensywnego wysiłku fizycznego. Przerwa między ćwiczeniami jest tak samo ważnym elementem gimnastyki, jak ćwiczenie.
  • Ćwiczyć należy odpowiednio długo, by osiągnąć pożądane efekty. W przypadku osób, które do tej pory nigdy nie ćwiczyły bądź robiły to rzadko, zaleca się początkowo 5 minut aktywności, wydłużając ten czas co 2-3 dni o kolejne 5 minut. Minimum pozytywnie wpływające na zdrowie, to 30 minut ćwiczeń.
  • Ćwiczyć powinno się odpowiednio intensywnie. Preferowane są wysiłki umiarkowane, to znaczy takie, które powodują niewielkie zmęczenie. Aktywność wyzwalająca duże zmęczenie nie jest zalecana.
  • Każdy cukrzyk powinien zawsze przed przystąpieniem do jakiegokolwiek wysiłku fizycznego znać swój poziom cukru. Jeśli przed aktywnością glikemia jest niska, to znaczy poniżej 100 mg/dl, należy zjeść posiłek z wolno wchłaniających się węglowodanów, na przykład kanapkę lub batona czekoladowego. Stężenie glukozy należy sprawdzać również w trakcie, jak i po wysiłku fizycznym.
  • Dla własnego bezpieczeństwa, warto nosić ze sobą identyfikator informujący o cukrzycy, zwłaszcza jeśli wybieramy się na zajęcia grupowe z nieznanymi nam osobami bądź na samotne spacery czy jogging. Najbezpieczniej ćwiczyć w znanym nam towarzystwie osób, które w razie czego wiedzą, jak należy postępować z diabetykiem.
  • Wysiłek fizyczny przy braku odpowiedniego monitorowania glikemii stwarza ryzyko niedocukrzenia, dlatego wybierając się na spacer czy jogging zawsze należy mieć przy sobie kostkę cukru czy sok owocowy.

Kto powinien unikać wysiłku fizycznego?

Do nielicznego grona cukrzyków, którzy nie powinni intensywnie ćwiczyć, należą:

  • chorzy z nefropatią cukrzycową, czyli nerkami uszkodzonymi przez cukrzycę, gdyż wysiłek fizyczny może nasilić chorobę,
  • chorzy z postępującą retinopatią cukrzycową, to znaczy chorobą oczu spowodowaną cukrzycą, gdyż wysiłek fizyczny może w tym przypadku doprowadzić do nagłego pogorszenia wzroku,
  • chorzy z zaawansowaną neuropatią cukrzycową, czyli uszkodzonym przez cukrzyce układem nerwowym, gdyż w trakcie wysiłku fizycznego u takich osób może wystąpić zawał serca bez jakichkolwiek dolegliwości bólowych. Neuropatia o niewielkim nasileniu nie jest przeciwwskazaniem do ćwiczeń przy odpowiedniej pielęgnacji stóp.
  • chorzy z niestabilną cukrzycą do czasu jej wyrównania. Nie należy podejmować aktywności fizycznej, gdy glikemia przed ćwiczeniami przekracza 250 mg/dl. Przed przystąpieniem do uprawiania jakiegokolwiek sportu, diabetyk powinien w pierwszej kolejności doprowadzić do właściwej kontroli stężenia cukru we krwi. Po dobraniu odpowiedniej terapii, wyrównaniu glikemii i braku przeciwwskazań z powodu powikłań, można zacząć ćwiczyć.

Jakie ćwiczenia są zalecane przy cukrzycy?

Oczywiście najbardziej zalecane są te, które chory będzie wykonywał chętnie i codziennie. W związku z tym należy odnaleźć taką formę aktywności fizycznej, która sprawi nam najwięcej przyjemności i nie znudzi się zbyt szybko. Najpopularniejsze umiarkowane ćwiczenia, to spacery, gimnastyka, pływanie, jazda na rowerze oraz prace domowe. Te formy aktywności są również najbardziej zalecane. Ćwiczenia wymagające większego wysiłku, ale również dozwolone, to marszobieg, jogging oraz aerobik. Coraz popularniejsze staja się wszelkie ćwiczenia w wodzie, takie jak aqua aerobik czy aquajogging, które poza zaletami klasycznych ćwiczeń fizycznych dodatkowo odciążają stawy.

Jakie ćwiczenia mogą w cukrzycy szkodzić?

  • Podstawą prawidłowej aktywności fizycznej jest indywidualne dobranie jej formy. Gdy mamy z tym problem, należy udać się do swojego lekarza prowadzącego bądź do lekarza rodzinnego, na pewno podzielą się swoją wiedzą i pomogą dobrać odpowiednie ćwiczenia.
  • Należy unikać ćwiczenia partii mięśniowych, w okolice których podaliśmy insulinę, gdyż może to skutkować niebezpiecznym niedocukrzeniem. Na przykład: nie jeździć na rowerze, gdy podaliśmy insulinę w udo, nie ćwiczyć „brzuszków” po aplikacji insuliny w brzuch, nie uprawiać wioślarstwa po podaży insuliny w ramię. W sytuacji, kiedy planujemy konkretne ćwiczenia fizyczne, należy podać insulinę w odległe miejsce w stosunku do mięśni, których będziemy najintensywniej używać w najbliższym czasie.
  • Unikać sportów wymagających od nas bardzo intensywnego wysiłku fizycznego w krótkim czasie. Organizm zareaguje wówczas jak na silny bodziec stresowy, mianowicie wyrzutem hormonów walki podnoszących poziom cukru we krwi. Do takich aktywności należą sporty siłowe, dźwiganie ciężarów, sprint czy nurkowanie.
  • W przypadku osób z rozpoznaną neuropatią cukrzycową, należy pamiętać o ochronie własnych stóp. Należy unikać ćwiczenia bez obuwia. Konsekwencją braku ochrony stóp bądź źle dobranych butów mogą być urazyi trudno gojące się rany. Należy uważnie oglądać swoje stopy po każdych ćwiczeniach fizycznych.
  • Cukrzyca nie jest przeciwwskazaniem do umiarkowanej aktywności fizycznej mającej na celu redukcję wagi, poprawę parametrów lipidowych czy polepszenie samopoczucia. Wyczynowe uprawianie sportu w przypadku cukrzyka stanowi odrębny problem, nie jest ono dla każdego i wymaga bezwzględnej konsultacji z lekarzem prowadzącym, który powinien podjąć ostateczną decyzję.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

*

*

*