Dzieci urodzone przedwcześnie, przed 36 tygodniem ciąży, narażone są na wiele chorób przewlekłych i dysfunkcji rozwojowych. Zwłaszcza ekstremalne wcześniaki, urodzone w okolicach 24-27 tygodnia ciąży są obciążone ryzykiem powstania dysplazji oskrzelowo-płucnej. Czym ona jest?

Przewlekła choroba układu oddechowego

Dysplazja oskrzelowo-płucna jest przewlekłą chorobą płuc, która występuje u wcześniaków wkrótce po urodzeniu. Paradoksalnie jej przyczyną jest zwykle długotrwała tlenoterapia pod respiratorem. Urządzenie to oddycha za dziecko i ratuje mu życie, ale jednocześnie intensywne zabiegi tego typu prowadzą do dysplazji oskrzelowo-płucnej.

Dlatego problem dysplazji nie występował jeszcze kilkanaście czy kilkadziesiąt lat temu, ponieważ szansa na uratowanie przy ówczesnym stadium rozwoju medycyny dziecka z 30 tygodnia ciąży była niewielka. Dziś jest inaczej – intensywne wsparcie respiratora sprawia, że wcześniaki niebędące w stanie samodzielnie oddychać, mają szansę na przetrwanie zaburzeń oddychania, ale jednocześnie trzeba się liczyć z wystąpieniem licznych powikłań związanych ze skrajnym wcześniactwem.

Dla wcześniaka samodzielne oddychanie to wyczyn. Niektóre dzieci urodzone przedwcześnie mają jeszcze mocno niedorozwinięte płuca i trzeba je wspomagać mechanicznie, aby mogły oddychać. Dlatego funkcję tę przejmuje respirator – nawet na kilka tygodni. Wcześniak ponadto musi otrzymywać tlen, aby krew i wszystkie narządy wewnętrzne były dobrze natlenione. Przedłużająca się tlenoterapia i sztuczna wentylacja prowadzi do powstania uszkodzeń w płucach, które nazywane są dysplazją oskrzelowo-płucną. Uszkodzone fragmenty płuc powoli się regenerują, ale nowa tkanka nie jest prawidłowo zbudowana.

Konieczne leczenie

Dysplazja oskrzelowo-płucna jest poważnym schorzeniem, uniemożliwiającym dzieciom normalne, samodzielne oddychanie, dlatego trzeba ją jak najszybciej leczyć. U wcześniaków cierpiących na to schorzenie występuje zbyt duże stężenie dwutlenku węgla we krwi, na skutek uszkodzeń powstałych w płucach pod wpływem sztucznej wentylacji. Występują ponadto skurcze dróg oddechowych lub duszności, z uwagi na gromadzący się w drogach oddechowych śluz. Objawy przypominać mogą astmę.

Leczenie dysplazji oskrzelowo-płucnej polega na podawaniu dzieciom leków łagodzących stan zapalny i rozszerzających oskrzela. Konieczne może być ograniczenie płynów podawanych dożylnie. Przy wczesnej diagnozie dysplazji i wdrożeniu odpowiedniego leczenia, stan wcześniaka będzie się stopniowo poprawiał, ale w przyszłości dziecko będzie mniej odporne na infekcje i wystąpienie astmy.