Anemia z niedoboru witaminy B12 – czy zawsze złośliwa?

Prawidłowe wytwarzanie hemoglobiny i krwinek czerwonych wymaga nie tylko sprawnie funkcjonującego szpiku kostnego, ale również wystarczającej ilości niezbędnych substratów. Jednym z nich jest witamina B12, której brak wynikać może z wegetarianizmu albo alkoholizmu, a najczęściej z nieprawidłowego wchłaniania w przewodzie pokarmowym. Przeważnie anemia ta przebiega pod postacią choroby Addisona-Biermera, czyli tak zwanej niedokrwistości złośliwej.

Charakterystyczne obawy

Niedokrwistość Addisona-Biermera jest skutkiem obecności przeciwciał uniemożliwiających wchłanianie witaminy B12, czego konsekwencję stanowi szereg objawów. Standardowa manifestacja niedokrwistości, pod postacią przyspieszonego bicia serca, ogólnego osłabienia i pogorszenia pamięci, występuje także w tym przypadku. Znacznie istotniejsze są jednak symptomy charakterystyczne dla niedoboru samej witaminy B12. Najbardziej typowe oznaki pochodzą z układu nerwowego. Na początku zwykle pojawia się uczucie kłucia w obrębie opuszek palców stóp, po czym z czasem dołączają mrowienie oraz drętwienie rąk i stóp, a na koniec całych kończyn. U niektórych chorych przy pochylaniu głowy do przodu występuje wrażenie przechodzenia prądu wzdłuż kręgosłupa. Zjawisko to nazywane jest przez medyków, objawem Lhermitte’a. Ponadto charakterystyczne są zaburzenia, tak zwanego czucia głębokiego. Oznacza to, że gdy na przykład sięgamy po szklankę z otwartymi oczyma, jesteśmy w stanie po nią trafić. Po zamknięciu powiek nie czujemy już, gdzie nasza ręka się znajduje i nie możemy wzrokiem kontrolować jej ruchu, w związku z czym, sięgając po szklankę, nie trafiamy w nią , przewracamy ją albo kierujemy rękę w zupełnie innym kierunku. Dokładnie taki sam mechanizm pojawia się w przypadku próby ubrania kapcia. Funkcjonując z otwartymi oczami, nie wiemy, że czucie głębokie u nas nie działa jak powinno, ponieważwzrok wypełnia jego zadanie. Po zamknięciu powiek, tracimy zupełnie kontrolę nad ułożeniem naszego ciała, co często odpowiada za nagłe upadki. Utrudnione jest także poruszanie się po schodach. Aby trafić stopami w kolejne stopnie, musimy cały czas śledzić wzrokiem ruch nóg, w przeciwnym razie, przewrócimy się.

Kolejnymi symptomami niedoboru witaminy B12 są zaburzenia oddawania moczu. Bardzo rzadko, w skrajnych przypadkachdochodzi do uszkodzenia wzroku czy osłabienia siły mięśniowej. Czasami chorzy z niedokrwistością złośliwą trafiają do psychiatry, ponieważ depresja, otępienie, osłabienie pamięci lub halucynacje wysuwają się na pierwszy plan objawów. Nierzadko anemia ta manifestuje się na drodze przewodu pokarmowego utratą poczucia smaku i zmianami w obrębie języka. Ten mięsień jamy ustnej przyjmuje barwę brunatną, powiększa się do tak zwanego „bawolego” i bardzo piecze, co w konsekwencji doprowadza do zmniejszenia ilości przyjmowanych pokarmów i chudnięcia.

Czasami osoby z anemią Addisona-Biermera cierpią jednocześnie na bielactwo, przebiegające podpostacią licznych jaśniejszych niż naturalny kolor skóryplam. Niektórzy skarżą się również na przedwczesne siwienie.

Z całej gamy oznak, najbardziej typowe są neurologiczne, dlatego pamiętamy, że nie tylko chory układ nerwowy manifestuje się w ten sposób.

Diagnostyka

Rozpoznanie anemii złośliwej możliwe jest na podstawie całego obrazu klinicznego i obniżenia poziomu witaminy B12 w osoczu. Wówczas zaleca się zweryfikowanie obecności specjalnych przeciwciał. Ponadto w badaniu morfologii krwi uwagę zwracają wybitnie duże krwinki czerwone. W celu udowodnienia zmniejszonego wchłaniania tej witaminy, wykonuje się specjalny test- tak zwany test Schillinga.

Leczenie

W przypadku rozpoznania niedokrwistości złośliwej, konieczne jest uzupełnienia niedoborów witaminy B12 w postaci iniekcji domięśniowych zwykle do końca życia. Uszkodzenie nerwów obwodowych ma szansę się cofnąć, natomiast zmiany dokonane w rdzeniu kręgowym są nieodwracalne, zwłaszcza jeśli niedokrwistość utrzymywała się ponad rok.

W związku z towarzyszącym zanikowym zapaleniem błony śluzowej żołądka, anemia złośliwa doprowadzić może nie tylko do nieodwracalnego uszkodzenia układu nerwowego, ale również zwiększa ryzyko raka żołądka. W porównaniu do innych typów niedokrwistości, jest zdecydowanie groźniejsza. W diagnostyce i leczeniu niezwykle ważny jest czas, który w istotny sposób może zredukować prawdopodobieństwo powikłań.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

*

*

*