Żywienie w chorobach trzustki i dróg żółciowych

Trzustka stanowi największe źródło enzymów trawiących spożywane pokarmy. Jest także najbardziej delikatnym narządem, jeśli chodzi o tolerancję dostarczanych produktów. Związane z nią anatomicznie i czynnościowo drogi żółciowe mają podobne wymagania. Jak zatem powinna wyglądać dieta w chorobach trzustki i dróg żółciowych? Jaki chleb, jak przyrządzone jaja, a jak przygotowane ziemniaki są zalecane? Czy wszystkie owoce, warzywa, ryby można spożywać? Których napojów należy się wystrzegać?

dieta w chorobie trzustki i dróg żółciowychJak powinna wyglądać dieta w chorobach trzustki i dróg żółciowych?

  • Dieta powinna być normokaloryczna ze zwiększoną podażą węglowodanów, a zmniejszoną zawartością tłuszczów.
  • Bardzo ważne jest regularne przyjmowanie posiłków, codziennie mniej więcej o stałej porze, w umiarkowanej wielkości.
  • W chorobach trzustki i dróg żółciowych, nawet bardziej niż w przypadku innych schorzeń, istotny jest sposób przyrządzanie potraw. Całkowicie wykluczone powinno być smażenie oraz dusznie w tłuszczu. Najlepszą metodę przygotowywania dań stanowi gotowanie na parze, poza tym duszenie bez tłuszczu, pieczenie w folii albo w pergaminie.
  • W diecie nie powinna zabraknąć produktów bogatych w witaminy o właściwościach przeciwutleniających. Witamina E to najbardziej znany antyoksydant. Podobnym działaniem charakteryzuje się kwas askorbinowy, czyli witamina C.

Gdzie odnaleźć niezbędne w chorobach trzustki i dróg żółciowych witaminy?

  • Witaminę E odnaleźć możemy w migdałach, mleku, brukselce, orzechach i olejach roślinnych, głównie sojowym i słonecznikowym.
  • Bogate w kwas askorbinowy pokarmy to głównie czarna porzeczka i czerwona papryka, ale także truskawki, kalafior, szpinak, pomidory, pomarańcze, cytryny i kiszona kapusta.

Jaki chleb „lubią” trzustka i drogi żółciowe?

W przeciwieństwie do innych schorzeń, chora trzustka czy drogi żółciowe nie są wymagającymi odbiorcami. Dobry jest prawie każdy chleb, byle by nie był świeży. Większość tolerują bez większych dolegliwości.

  • Świeże pieczywo natomiast łatwo formuje się w struktury trudne do strawienia, dłużej zalega w przewodzie pokarmowych, stymulując zarówno trzustkę jak i drogi żółciowe do większej aktywności.
  • Chleb nie powinien zawierać zbyt dużej ilości słonecznika oraz sezamu, obfitują one bowiem w składniki tłuszczowe.

Skąd dostarczać do organizmu węglowodany?

Dieta w chorobach trzustki i dróg żółciowych powinna być wzbogacona w węglowodany kosztem ograniczenia tłuszczów. Węglowodany to cukry, nie oznacza to jednak przyzwolenia na objadanie się słodyczami. Cukierki, czekolada, pralinki, ale także ptysie, serniki, ciasteczka oraz pączki są na czarnej liście produktów i nie zaleca się ich spożywania. Wskazane jest natomiast wzbogacenie jadłospisu w makarony, ryż, grysik, płatki owsiane, płatki kukurydziane, soczewicę, budyń, generalnie produkty mączne.

Czy należy wyeliminować z diety wszystkie tłuszcze?

Dieta z ograniczeniem tłuszczu nie oznacza jego całkowitej eliminacji. Niewielka ilość tego składnika pokarmowego jest niezbędna dla wchłaniania witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, takich jak witamina A, D, E i K.

  • Margaryny w kostkach, smalec i słonina powinny zostać całkowicie wykluczone z jadłospisu. Natomiast oleje roślinne, słonecznikowy, kukurydziany, sojowy, oliwa z oliwek, masła i margaryny miękkie w rozsądnych ilościach nie stanowią większego zagrożenia dla organizmu osób z chorobami trzustki i dróg żółciowych.
  • Zaleca się mleka odtłuszczone, chude sery, twarogi, kefiry i jogurty w zamian za śmietanę, żółty ser oraz pełne mleko.
  • Wędliny w zasadzie powinny się ograniczać do wyrobów drobiowych, z całkowitą eliminacją parówek, pasztetów i kiełbas.
  • Zaleca się zrezygnowanie z tłustych mięs, takich jak kaczka, gęś, wieprzowina, wołowina czy skórki drobiu. Wskazane jest natomiast spożywanie kurczaków, indyków, królików, serc, nerek, a nawet dziczyzny.

Czy można jeść ziemniaki?

Ziemniak choć zdrowym warzywem jest, nie każdą jego postać można spożywać w chorobach trzustki i dróg żółciowych. Gotowanie na parze, w wodzie, w mundurkach, puree czy kluski ziemniaczane to bezpieczne formy przyrządzania. O frytkach, plackach ziemniaczanych, smażonych ziemniakach czy chociażby sałatce ziemniaczanej z dużą ilością majonezu trzeba jednak zapomnieć.

 {:PAGE_BREAK;:}

Których owoców i warzyw należy się wystrzegać?

Wbrew pozorom nie zawsze wszystkie owoce i warzywa mają pozytywny wpływ na nasze zdrowie.

  • Niedojrzałe owoce, jabłka i gruszki ze skórką, śliwki, avocado, agrest i porzeczki nie są dobrze tolerowane przez osoby z chorobami trzustki i dróg żółciowych. Bez większych dolegliwości natomiast przyswajają banany, obrane ze skórki jabłka i gruszki, pomarańcze, mandarynki, truskawki, maliny, melony, kiwi, brzoskwinie czy morele. Nie ma również większych przeszkód, by ograniczać kompoty owocowe.
  • Chora trzustka i droga żółciowe nie tolerują obecności cebuli wśród spożywanych produktów, niezależnie od sposobu jej przyrządzenia. Oczywiście najgorszą z możliwych opcji jest cebula smażona. Poza tym nie wszystkie odmiany kapusty, groch, fasola oraz soja są zalecane. Kapusta biała, czerwona i włoska powinny zostać zastąpione kapustą kiszoną. Pozostałe warzywa, zwłaszcza młode marchewki, kalarepę, kalafior, szpinak, rzodkiew, buraki, seler, sałaty, cukinię, brokuły, można konsumować do woli.

Jak przyrządzone jajka nie szkodzą?

Jaja z uwagi na obecne w nich żółtko zawierające duże ilości tłuszczu, nie powinny być spożywane zbyt często. Tłuszczu w chorobach trzustki i dróg żółciowych należy unikać. Nie zaleca się gotowania jaj na twardo, jajecznicy i jaj sadzonych. W chorobach dróg żółciowych najlepiej całkowicie zrezygnować z żółtek. Można zajadać się omletem z piany, jajem na miękko, luźną jajecznicą czy sufletem. Nie zakazuje się zagęszczania za pomocą jaj zup oraz sosów. Mimo niekwestionowanych walorów, najbezpieczniej nie przekraczać 2-3 jaj tygodniowo.

Czy każda ryba dla trzustki i dróg żółciowych jest zdrowa?

Ryby bogate w tłuszcze, nawet tłuszcze omega-3, które wykazują wiele korzystnych ogólnoustrojowych właściwości, dla chorej trzustki i dróg żółciowych nie są najlepszym pokarmem. Zatem łosoś, makrela, śledź, węgorz, halibut, wszystkie ryby w oleju, a nawet wigilijny karp powinny zostać zastąpione przez bardziej pożądane gatunki. Do faworyzowanych odmian należą dorsz, flądra, okoń, pstrąg, sola, mintaj, morszczuk, płastuga oraz lin. Można bezpiecznie kosztować ryb w galarecie. Nie ma także przeciwwskazań, by konsumować raki czy kraby.

Które napoje należy wykluczyć?

  • Na pierwszym miejscu napojów zakazanych lokuje się alkohol. Jego spożywanie jest całkowicie zabronione, zwłaszcza w schorzeniach trzustki.
  • Mocna czarna parzona kawa również nie powinna być nadużywana przez osoby chore.
  • Napoje gazowane także nie służą chorym z uszkodzoną trzustką i drogami żółciowymi.

Wszystkie pozostałe napoje, włączając koktajle mleczne, soki owocowe, czarna herbatę, mogą być bezpiecznie spożywane.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

*

*

*