Trądzik młodzieńczy

Trądzik młodzieńczy posiada różne cechy charakterystyczne, które objawiają się nietypową kondycją skóry, dotyczącą struktury, koloru oraz rodzaju zastoin. W pielęgnacji skóry trądzikowej najczęściej koncentrujemy się na zabiegach regulujących pracę gruczołów łojowych o działaniu przeciwzapalnym. W drugiej kolejności zabiegamy o prawidłową keratynizację naskórka.

Obecne spostrzeżenia wskazują, że nadmiar łoju jest drugorzędnym czynnikiem dolegliwości, a nie jak dotąd sądzono przewodnim.

Fizjologia trądziku dotyczy kilku aspektów, m.in. systemu łojowego i hormonalnego. System łojowy w skórze odpowiada za jej stan zapalny, gdzie znajdują się bakterie (propionibacteriumacne ) i wysoki procent trójglicerydów –ok. 60% w warstwie lipidowej naskórka. Bakterie produkują enzym lipazę, który zamienia trójglicerydy na wolne kwasy tłuszczowe i glicerol. Powstające wolne kwasy tłuszczowe odgrywają pozytywną rolę w utrzymywaniu prawidłowego pH 5,5 skóry, jednak mogą również działać komedogennie, poprzedzając w ten sposób stany zapalne.

Skóra tłusta z trądzikiem wskazuje jednocześnie na zwiększoną produkcję łoju, a tym samym zwiększoną ilość wolnych kwasów tłuszczowych.

Bakterie pozbawione pożywki na powierzchni prawidłowego pH skóry, przemieszczają się do właściwego źródła, czyli bezpośrednio do gruczołów łojowych, gdzie odbywa się ciągła wymiana trójglicerydów na wolne kwasy tłuszczowe, co w konsekwencji prowadzi do powstawania miejscowych stanów zapalnych ujść gruczołów. Bakterie te również prowadzą do zjawiska proteazy, polegającym na niszczeniu protein przez powstające enzymy, jak również do aktywacji miejscowych neutrofili (typ fagocytowy białych komórek krwi), które uwalniając swoje enzymy, działają niszcząco na ściany komórkowe. Ich penetracja w głąb skóry może wywoływać agresywną postać istniejącego już stanu zapalnego.

Oddziaływanie nadmiaru sebum na stany zapalne, które powoduje zaczerwienienia skóry nie stanowi jeszcze pełnego procesu powstawania trądziku. Należy przyjąć, że nadmierna keratynizacja jest głównym czynnikiem kształtowania trądziku, który powstaje jednocześnie przy :

  • braku niezbędnych kwasów tłuszczowych, dbających o prawidłowe przyleganie korneocytów warstwy rogowej,
  • braku wody w naskórku, niezbędnej dla stymulacji enzymów odpowiedzialnych za rozpad desmosomów wiążących keratynocyty,
  • braku tlenu, powodującego spowolnienie proliferacji komórkowej i uwalniania łoju,
  • nadmiaru komórek warstwy rogowej, powstającej na skutek promieniowania UV,
  • stosowaniu substancji komedogennych (np . kwas oleinowy najczęściej stosowany we fluidach tradycyjnego makijażu ),
  • stosowaniu pieniących zmywaczy zawierających ostre środki powierzchniowo czynne,
  • stosowaniu środków wysuszających wypryski skórne , takie jak np.benzyl peroxyde 

Dwa ostatnie przypadki powodują nadmierne wysuszenie powierzchni naskórka, a w następstwie nadmierną keratynizację, która to z kolei wpływa na zablokowanie gruczołów łojowych. W rezultacie dochodzi do powstania

zamkniętych lub otwartych zaskórników i zastoin, których zatykanie zapobiega działanie oleju na powierzchnię skóry, konsekwentnie wychwytując bakterie propioni uwięzione w gruczołach łojowych. 

 {:PAGE_BREAK;:}

Bakterie beztlenowe uzyskując stałą pożywkę w postaci trójglicerydów są w stanie przeżyć w takim środowisku. Także ciągła przemiana tych trójglicerydów na wolne kwasy tłuszczowe wpływa na powstanie stanów zapalnych w zablokowanych kanałach, czego rezultatem są krosty.

Istnieje mnóstwo kontrowersji dotyczących komedogennego wpływu różnych składników chemicznych, takich jak wolne kwasy tłuszczowe, jednak należałoby wziąć pod uwagę ich odmienne działanie na różne rodzaje i kondycje skóry. Reasumując, pogorszenie stanu skóry pod ich wpływem, najczęściej następuje w przypadku skóry tłustej, szczególnie przy ich obfitym występowaniu. Zupełnie odwrotnie w przypadkach skóry suchej, gdzie występują wręcz braki lipidowe i ich oddziaływanie jest korzystne na skórę.

Podsumowanie 1 kwestii dotyczącej trądzików:

  1. Należy utrzymywać nienaruszony, naturalny płaszcz lipidowy naskórka
  2. Należy dbać o prawidłowy przepływ sebum z gruczołów łojowych
  3. Należy zabezpieczać skórę przed nadmierną keratynizacją
  4. Należy zwracać uwagę i unikać składników produktów kosmetycznych do pielęgnacji o działaniu komedogennym.

Trądzik odporny na antybiotyk

Ten typ trądziku najczęściej jest skutkiem ubocznym stosowania leków (antybiotyków, kortyzonu i środków uspokajających), stresowych okoliczności w pracy i domu oraz własnego uszkadzania skóry. Podczas zabiegów trądzikowych powinno się unikać określonych substancji i zjawisk: sterydów, testosteronu, barbituranów, amfetaminy, chloru, ostrych substancji powierzchniowo czynnych, wolnych kwasów tłuszczowych, wysokiej wilgotności i promieniowania UV.

W celu uzyskania redukcji bakterii Propioni lekarze najczęściej przepisują antybiotyki. Uzyskanie mniejszego przetwarzania trójglicerydów na wolne kwasy tłuszczowe jednocześnie zmniejsza stan zapalny skóry. Jednak takie postępowanie jedynie leczy objawy, a nie przyczynę trądziku, a przy długoterminowym stosowaniu prowadzi do wielu powikłań. Niestety leczenie antybiotykami opornych postaci trądziku prowadzi do rozwoju odporności bakterii na ich działanie, co w rezultacie jest przyczyną pogorszenia stanu skóry.

Antybiotyki niszczą bakterie, ale nie neutralizują wolnych kwasów tłuszczowych, które tworzą stan zapalny. Dlatego w leczeniu trądziku lepiej skupić się pierwotnie na redukowaniu stanu zapalnego, a nie samych bakterii.

Istotną rolę w prawidłowej fizjologii skóry odgrywają hormony 

Zmiany hormonalne mogą prowadzić do utworzenia trądziku pochodzenia hormonalnego. Hormony stanowią molekuły kontrolujące procesy biologiczne organizmu, takie jak: wzrost mięśni, praca serca, cykle menstruacyjne, uczucie głodu. Przenoszą one instrukcje z gruczołów endokrynowych i tkanek do komórek całego ciała. Jak dotąd poznano ok. 50 hormonów ludzkich o różnej strukturze i działaniu. Przemieszczają się one wraz z krwiobiegiem, bądź fluidami wokół komórkowymi, znajdują komórki docelowe, łączą się z nimi za pomocą receptorów białkowych w środku lub na powierzchni komórki, zmieniając ich aktywność w specyficzny sposób. Podczas takiego oddziaływania powstaje szeroki wachlarz szybkich reakcji i długoterminowych rezultatów. Wyróżniamy 3 rodzaje hormonów żeńskich z grupy estrogenów: estriol, estradiol, estron. Biorą one udział w kształtowaniu żeńskiej sylwetki oraz przygotowują je razem z progesteronem do żeńskich funkcji, takich jak ciąża. Do czasu menopauzy 90 % estrogenów produkują jajniki, jak również w niewielkim stopniu inne organy: kora nadnerczy, nerki, wątroba oraz komórki tłuszczowe. Podczas menopauzy i po jej ustąpieniu, produkcja estrogenów i testosteronu drastycznie spada. Wówczas należy spożywać zwiększone ilości niezbędnych nienasyconych 

 {:PAGE_BREAK;:}

kwasów tłuszczowych, by zabezpieczyć się przed skutkami ubocznymi menopauzy, np. uderzeniami gorąca i osteoporozą. Progesteron jest prekursorem estrogenów, testosteronu oraz innych hormonów steroidowych. Powstaje z cholesterolu, jako produkt rozpadu tłuszczu i cukru w organizmie. Braki progesteronu również kreują skutki uboczne menopauzy: zaburzenia snu i spokoju wewnętrznego, nieprawidłowy metabolizm tłuszczu i formowania kości. Androgen, to grupa 3 hormonów: testosteronu, DHEA i androstendionu. DHEA jest przekształcany na metabolity androgenowe i estrogenowe, substancje produkowane w procesie biologicznym, występującym jedynie w skórze. Androstendion jest metabolitem DHEA i bezpośrednim prekursorem biosyntezy testosteronu. Testosteron produkowany jest przez jajniki, a także korę nadnerczy i pełni rolę w umacnianiu i spójności skóry, mięśni i kości. Często kobiety produkują zbyt duże ilości testosteronu ( zespół policystycznych jajników ), lub zbyt małe ilości estrogenów na korzyść testosteronu lub też posiadają genetyczną predyspozycję nadwrażliwości skóry i włosów na „prawidłowy „poziom androgenów. Testosteron jest przetwarzany przez enzym 5-alfareduktazę na zredukowana formę DHT. Wyróżnia się 2 rodzaje tego enzymu, które odgrywają różną rolę w tkankach. Typ 1 dominuje w gruczołach tłuszczowych wpływając na wielkość produkcji łoju. Typ 2 bierze udział w rozwoju tkanek płciowych i wpływa na rozwój mieszków włosowych i prostaty. Podczas kształtowania się trądziku pochodzenia hormonalnego u kobiet, należy więc brać pod uwagę typ 1 enzymu 5-alfareduktazy. Przyczyną powstawania trądziku pochodzenia hormonalnego, utraty włosów, bądź ich miejscowy nadmiar (hirsutyzm) jest hormonalna grupa androgenowa. Podczas gdy produkcja androgenów u kobiet przewyższa produkcję estrogenów, np. w wyniku genetycznej nadwrażliwości na zwiększoną obecność androgenów, dochodzi do różnych powikłań, między innymi do zwiększonego przekształcania testosteronu na DHT w gruczołach łojowych. W rezultacie zwiększonej aktywności lokalnej przez typ 1 enzymu 5-alfareduktazy, należy przyjąć iż powstający DHT jest głównie odpowiedzialny za zwiększoną ilość produkcji łoju przez gruczoły łojowe. Istnieje ogromna ilość badań dotycząca tego enzymu i jego wpływu na zwiększone wydzielanie gruczołów łojowych, utratę włosów, jak również możliwą zwiększoną keratynizację naskórka. Idealnym procesem leczniczym byłoby działanie antyandrogenowe, hamujące rozwój enzymu 5-alfareduktazy bez blokowania receptorów androgenowych.

Zauważono, że zarówno preparaty przeciwtrądzikowe zewnętrzne, jak i antybiotyki doustne nie są w stanie wpływać na produkcję sebum, stymulowaną przez typ 1 enzymu 5-alfareduktazy. Do preparatów antyandrogenowych należą leki na receptę, takie jak Androcur, Aldactone, Diana 35 etc. Niektóre z nich stosuje się jako środki antykoncepcyjne lub też leki na redukcję zbędnego owłosienia. Leki te u dużej ilości kobiet poprawiają kondycję skóry objętej trądzikiem, u innych powodują pogorszenie wyżej wymienionych zjawisk.

Istnieje niewielka grupa leków, zawierających octan cyproteronu o profilu antyandrogenowym i pozytywnym wpływie na trądzik hormonalny. Powinna być stosowana u kobiet o zwiększonej produkcji androgenów lub u osób nadwrażliwych na działanie androgenów w ich organizmach. Leki te stosuje się także w przypadkach leczenia trądzików i /lub nadaktywnych gruczołów łojowych, jak również w hirsutyzmie, czy łysieniu pochodzenia androgenowego.

W leczeniu kosmetycznym istnieje kilka preparatów do stosowania zewnętrznego hamujących enzym 5-

alfareduktazy typu 1, należą do nich: kwas azelainowy, Witamina B6 i Cynk.

 

Kwas azelainowy jest naturalną, nietoksyczną substancją produkowaną przez drożdże występujące w skórze o nazwie Pityrosporum ovale ( Malassezia furfur ), czyli jest częścią mikroflory skórnej. Posiada właściwości zmniejszające formowanie zaskórników i aktywnie działa przeciw bakteriom Propioni Acne. Jego działanie antybakteryjne, normalizujące keratynizację, redukujące wolne rodniki, stany zapalne, jak również nadmierną pigmentację i czyni go partią ekosytemu ochrony płaszcza lipidowego skóry. Jak dowodzą badania naukowe Kwas azelainowy jest również potencjalnym inhibitorem enzymu 5-alfareduktazy. 

Kwas Azelainowy naturalnie występuje jako kwas dikarboksylowy w pełnych ziarnach zbóż takich jak: żyto i jęczmień oraz produktach pochodzenia zwierzęcego. Posiada właściwości antybakteryjne i antykeratynizujące, dzięki czemu jest zalecany do leczenia trądzików jako preparat do zewnętrznego stosowania na skórę.

 

Witamina B6 i cynk również wykazują hamowanie kwasu 5-alfareduktazy. Wykazano, że współdziałanie tych trzech wymienionych składników o nawet bardzo niskiej koncentracji spowalnia w 90 % powstawanie kwasu 5-alfareduktazy.

Kwas Azelaoinowy jest szeroko stosowany w leczeniu trądzików delikatnych do umiarkowanych i może być stosowany łącznie z doustnym antybiotykiem lub terapią hormonalną. Jest pożyteczny zarówno w trądziku zaskórnikowym i zapalnym.

Bakterie Propioni Acnes wpływają na stany zapalne, które ulegają pogorszeniu przez procesy gojenia blizn w przypadku kondycji skóry dotyczącej kolorytu skóry (zaczerwienienia, nadwrażliwość). Powstały proces zapalny uzależniony jest od stopnia rumieniowego otaczających tkanek. Kondycja skóry z rozległym stanem zapalnym utrudnia jej leczenie, gdyż składniki przeciwtrądzikowych leków zewnętrznych mogą zaindukować lub utrzymać czynniki zwiększające nadwrażliwość i zaczerwienienie skóry.

W przypadkach zwiększonego stanu zapalnego skóry objętej trądzikiem, najlepiej jest koncentrować się na zmniejszaniu stanów zapalnych, w odróżnieniu od błędnego skupiania się na tłustej kondycji skóry. W takich przypadkach trądzików należy koncentrować się na zalecaniu do stosowania delikatnych produktów zmywających i tonerach, nie zaburzających prawidłowego pH i płaszcza lipidowego skóry. Przez neutralizowanie wolnych kwasów tłuszczowych za pomocą nienasyconych kwasów tłuszczowych minimalizujemy nadmiar sebum i zwiększamy przepuszczalność komórkową związków aktywnych w skórze.

Wioletta Kłoniecka
kosmetolog Wioleta Kłoniecka
Instytut Protea Anti Aging
www.proteapolska.pl

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

*

*

*